حکمرانی بر داده‌ها، یا حکمرانی بر انسان‌ها؟

امروز اتفاقی ویدیوهای سه‌گانه‌ای از Jaron Lanier در نیویورک تایمز دیدم. ایشون که از بزرگان علوم کامپیوتر، آینده‌نگاری و علوم داده هستند، در این سه ویدیو نکات جالبی را مطرح می‌کنند، مثلا: 

• آیا حواسمان هست که ما شهروندان به رایگان داده‌هایمان را در اختیار غول‌های دنیای تکنولوژی قرار می‌دهیم؟ در حالی که نمی‌دانیم و نمی‌توانیم بدانیم از داده‌های ما چه استفاده‌ای می‌شود. 

• داده‌های ما آینده اقتصادی جهان و خودمان را شکل می‌دهد؛ پس چرا نباید بتوانیم نسبت به استفاده از این داده‌ها تصمیم بگیریم؟

• جمله‌ای البته شعاری و دور از دسترس که: everything should own by the people and share by the people

حکمرانی داده و انبوه سوالات بی‌پاسخ

استفان ورهالست (Stefaan G. Verhulst) ناخدای پژوهشی یکی از معتبرترین موسسات مطالعات حکمرانی ( http://thegovlab.org ) است. 

وی در مطلبی، ضمن مرور اهمیت حکمرانی داده تلاش کرده طی ارائه مدلی اولیه از حکمرانی داده، سوالاتی را در چند سطح مطرح کند؛ سوالاتی که به نظر می‌رسد مقدمه‌ی یکی دیگر از پژوهش‌های گسترده و مفید اوست. استفان معتقد است وقایع جدید سیاسی و اجتماعی، از جمله افزایش نگرانی‌ها نسبت به حریم خصوصی و مالکیت داده، نشت داده‌ در عرصه‌های مختلف‌، تصویب GDPR در اروپا و … باعث شده مسئله‌ی حکمرانی بیش از پیش پیچیده گردد.

او در تعریف حکمرانی داده (باز) گفته:  open data governance was defined as the interplay of rules, standards, tools, principles, processes and decisions that influence what government data is opened up, how and by whom. و مدل اولیه‌ای مطابق تصویر پایین ترسیم کرده است: